Molinarilezing bij ontvangst van de "Prijs voor de vrijheid" - Antwerpen 27 januari 2005.
lezing
"De fundamenteelste vrijheid: de vrijheid om te discrimineren".
versie aangevuld in 2007: vrijheidsprijs2.pdf
Dit is een licht aangevulde versie van de tekst die verscheen
in Vivat
Academia 2005, nr. 126, p. 3-27 = http://www.vvacademici.org/ArchiefVVA/Vivat%20Ac_126_jan%2005.pdf
en in Teksten, Kommentaren en Studies (TeKoS) 2005 nr. 118, p. 3-14
en op http://www.bitterlemon.nu/archief/6250/de-vrijheid-om-te-discrimineren/
Een sterk ingekorte versie verscheen in de Standaard van 5 februari 2005 als "De fundamentele vrijheid om te discrimineren" (http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=GLJC8E6B = http://storme.be/defundamentelevrijheidomtediscrimineren.pdf)
Van de oorspronkelijke lezing bestaat een door mij niét nagelezen franse versie, die te vinden is op http://euro-synergies.hautetfort.com/archive/2009/02/25/prof-m-storme-la-liberte-la-plus-fondamentale-le-droit-de-di.html:
La liberté la plus fondamentale: le droit de discriminer.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Informatie over de procedure bij het Grondwettelijk Hof tegen de antidiscriminatiewetten
- Het verzoekschrift ingediend tegen de nieuwe antidiscriminatiewetten van 2007 door Matthias Storme als advocaat van meer dan 160 verzoekers: op http://lvb.net/media/Verzoekschrift-Grondwettelijk-Hof.pdf
- verdere stukken op http://www.storme.be/anti-antidiscriminatiewet.html
- eerste commentaar bij het arrest nr. 17/2009 van 12 februari 2009: "Grondwettelijk Hof en de antidiscriminatiewetten: gebrek aan moed, maar wel op vele punten een inperking van de wet ", op http://vlaamseconservatieven.blogspot.com/2009/02/grondwettelijk-hof-en-de.html
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verder op deze pagina:
- een verslag van de uitreiking van de vrijheidsprijs en lezing met citaten door Luc van Braekel
- de laudatio door prof. Marc de Vos in pdf
- Integrale geluidsopnames van toespraken:
Laudatio
door Prof. dr. Marc De Vos (MP3, 32 kbps, 4,25 MB, 18 minuten)
Molinari-lezing
door Prof. dr. Matthias Storme (MP3, 32 kbps, 12,6 MB, 55
minuten)
- verder onderaan de reactie van Tom Naegels in de Standaard en reacties daarop
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zie ook over de vrijheid te discrimineren:
- het interview in Katholiek Nieuwsblad 21 januari 2005 ("Discrimineren is een mensenrecht")
- het interview in de Gazet van Antwerpen 26 januari 2005 ("Pleidooi voor recht op discriminatie")
- de reactie van Jos van der Velpen op dat laatste, verder onder.
- het interview in 't Pallieterke van 1 maart 2005
- verslag van het panel "Discriminatie, samenleving en rechtspraak" tussen Eva Brems, Koen Lenaerts en Matthias Storme, 42e Wetenschappelijk congres van de Vlaamse Juristenvereniging, Gent 20 oktober 2006 - door J. Baeck, in RW 2006-2007 nr. 26 p. 1095
- het interview in Dwars jaargang 6 nr. 39 - april 2007 "Vrijheid en/of gelijkheid ? Matthias Storme en de antidiscriminatiewet"
Zie ook over de Belgische antidiscriminatiewetten:
- "Een algemene discriminatiewet vernietigt de burgerlijke maatschappij als open samenleving en leidt onvermijdelijk naar een politiestaat", licht verkort in 4. De Juristenkrant 6 november 2002 (nr. 57) als "Algemene discriminatiewet leidt onvermijdelijk naar politiestaat", http://storme.be/ADWJuristenkrant.pdf Daarop kwamen reacties van Jogchum Vrielink (Van kinderen en badwater) en Koen Lemmens en een dupliek van Matthias Storme in de volgende Juristenkranten.
- uiteenzetting M.E. Storme in het Vlaams parlement met kritiek op het ontwerp van antidiscriminatiedecreet; verslag in Stukken Vlaams parlement, 2007-2008, nr. 1578-4: http://jsp.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2007-2008/g1578-4.pdf
En over de achtergronden van antidiscriminatiewetgeving in het algemeen:
- "Juridisering van sociale verhoudingen", lezing in de reeks Lessen voor de eenentwintigste eeuw, eerste versie verschenen in De horizonten van weten en kunnen, Davidsfonds Leuven 2002, p. 78-121, tegelijk ingekorte en aangevulde versie als "De weerslag van de juridisering op vrijheid en gelijkheid in de verhoudingen van de burgerlijke maatschappij ", in Vrijheid en gelijkheid. De horizontale werking van het gelijkheidsbeginsel en de nieuwe antdiscriminatiewet, Maklu 2003, p. 147-185; integrale bijgewerkte versie in Ad-Vocare 2002-2003, nr. 3 p. 43-53 en nr. 4 p. 63-74, en tenslotte geactualiseerd op http://www.storme.be/juridisering.html.
- "De juridisering van sociale verhoudingen van de negentiende eeuw tot vandaag", in D. Heirbaut, G. Martyn & R. Opsommer, De geschiedenis van het recht in de twintigste eeuw, reeks Iuris Scripta Historica, Koninklijke Academie WLSK, Brussel 2005, p. 27-75, zie verder op http://www.storme.be/juridisering.html.
- Lezing "Freedom of contract, mandatory and non-mandatory law in European contract law", lezing congres European legal harmony: goals and milestones, 10th anniversary Juridica international, Tartu (Estland) 6 december 2005, te beluisteren op mms://193.40.5.165/2005/juridica/11storme06.12.05.wmv, ter perse in Juridica international 2006 en in ERPL 2006-2007, ook op http://www.storme.be/Storme-Juridica.pdf.
Verder ook:
De Europese waarden: bescherm ze tegen de waarden van de Europese Grondwet, rede bij de opname in de Europese Eresenaat van de BVSE-UEF, Antwerpen 5 februari 2006, 46. Europe één federaal , april 2006, p. 2-3, ook in Open orthodoxie februari 2006
----------------------------------------------------------------------------------
Verslag van de Molinarilezing en uitreiking Vrijheidsprijs, door Luc van Braekel (overgenomen van op http://www.lvb.net/item/813, waar ook een hele reeks reacties te lezen zijn; ook te vinden op http://www.novacivitas.org)
Eureligie versus tolerantie
Storme begon zijn lezing met te wijzen op de verschillende vormen
van totalitarisme. "In de twintigste eeuw konden het bolsjevisme
en het nationaal-socialisme aan de macht komen. Spijtig genoeg
zien we vandaag ten dele een nieuwe variante van het
totalitarisme, een nieuwe intolerante religie, die ik genoemd heb
"de eureligie", de religie van de non-discriminatie. Totalitarisme
vertoont enkele vaste kenmerken, zoals het feit dat er geen
onderscheid gemaakt wordt tussen recht en moraal. Het tegendeel
van een totalitaire verleiding kan dan ook nooit bestaan uit
simplisme", aldus Storme. Storme pleit voor tolerantie.
"Tolerantie komt erop neer dat men een kwaad tolereert, omdat het
tolereren ervan een kleiner kwaad is dan het verdrijven ervan. De
kunst van de tolerantie bestaat er niet in om de dingen te
tolereren die men goed vindt, maar wel om wat men kwaad acht niet
op een dusdanige wijze te bestrijden dat de bestrijding erger is
dan de kwaal. Tolerantie is het smalle pad tussen twee ravijnen:
enerzijds de klassieke intolerantie onder de vorm van racisme,
vreemdelingenhaat, ideologische haat enz., aan de andere kant de
perversie dat men de verdediging van opvattingen gaat
criminaliseren: de verdediging van de eigen cultuur wordt
gebrandmerkt als xenofoob, die van morele opvattingen over het
privéleven tegenover een absoluut moreel subjectivisme als
homofoob, die van de eigen godsdienst als islamofoob. Zoals
Finkielkraut het stelt: une tolérance qui, finalement, ne tolère
qu'elle-même. Tolerantie tot een absoluut principe verheffen leidt
opnieuw tot totalitarisme. Het kwade is doorgaans niet het
absolute tegendeel van het goede, maar de perversie van het
goede".
Drie principes van de liberale samenleving
Onze moderne liberale samenleving berust op een complex evenwicht
van een drietal principes. Vooreerst is er het feit dat de
overheid een geweldmonopolie bezit. Ten tweede is er het
legaliteitsbeginsel: de overheid mag niet à la tête du client
beslissen, maar moet vertrekken van op voorhand bepaalde, voor
iedereen gelijk geldende regels; de overheid mag niet
discrimineren in de zin van ongelijk behandelen zonder dit
objectief en redelijk te rechtvaardigen. En tenslotte blijft de
rol van de overheid beperkt, opdat fundamentele vrijheden zoals de
vrijheid van geweten, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid
van vereniging, de vrijheid van godsdienst, de vrijheid van
vergadering enz. gerespecteerd zouden worden. Storme ziet deze
vrijheden niet in de eerste plaats als individuele vrijheden
(zoals liberalen dit meestal zien), maar als maatschappelijke
instellingen van algemeen belang. "Zo blijkt het ook uit de
Belgische Grondwet van 1831, waar de vrijheden geformuleerd werden
als maatschappelijke instellingen waarbinnen individuen op een
andere manier dan door het recht tot hun recht konden komen.
Mensen kregen de vrijheid om gezamenlijk, in maatschappelijke
verbanden en instellingen, aan cultuur, onderwijs, zorg en
solidariteit te doen", aldus Matthias Storme.
Recht versus fatsoen
Recht is niet hetzelfde als fatsoen, aldus Storme. "De overheid
mag gedragsregels opleggen, maar ze mag geen gedachten opleggen.
Maar de overheid moet zelfs gedrag toelaten dat door een
meerderheid immoreel wordt geacht, wanneer het verbieden een
groter kwaad is dan het toelaten ervan. In dubiis libertas, in
geval van twijfel moet steeds de vrijheid primeren. Wat toegelaten
is, is daarom nog niet automatisch fatsoenlijk, en iedereen heeft
het recht om wat toegelaten is, toch immoreel te vinden en dit
zonder geweld of overheidsdrang te bestrijden. Zo is homofobie
geen misdrijf, maar een mensenrecht. Natuurlijk heeft iedereen het
recht om homofobie te bestrijden, net zoals iedereen het recht
heeft om de bestrijders van homofobie 'fobomanen' te noemen".
Onfatsoenlijke meningen mogen niet juridisch bestreden worden,
maar wel met woorden en met geweldloze daden, vindt Storme. In het
debat over de vrije meningsuiting mist hij het onderscheid tussen
wat ethisch verantwoord is en wat juridisch getolereerd wordt. De
Brits-Nederlandse rechtsantropoloog John Griffiths schrijft
hierover: "De schade die het vrije woord ongetwijfeld berokkent,
is de prijs die betaald moet worden voor het grootste rechtsgoed
dat een vrije samenleving kent". Volgens Griffiths wordt het
misbruik niet gevormd door de inhoud van de gedachte, maar wel
door de onnodig kwetsende wijze waarop een gedachte wordt geuit.
Persoon versus groepen
Vroeger werd de vrijheid van meningsuiting slechts ingeperkt onder
zeer beperkte voorwaarden, zoals laster. Tussen het aanzetten tot
iets, en het plegen van een daad, ligt nog altijd de vrije wil van
de persoon die tot de daad wordt aangezet. In een democratische
staat kunnen meningsuitingen dus niet beperkt worden, tenzij als
de waardigheid van een persoon (natuurlijke persoon of
rechtspersoon) in het gedrang komt. Het is volgens Storme dan ook
nonsens om het beledigen van een groep strafbaar te stellen. "Ik
stel vast dat allerlei gekrenkte groepsgevoelens vandaag de dag
duidelijk beter beschermd worden dan bijvoorbeeld het nationale
gevoel van de Vlamingen, dat door een hele reeks opiniemakers
dagelijks verdacht wordt gemaakt - voor alle duidelijkheid: zonder
dat ik hun juridische vrijheid om dat te doen in twijfel trek".
Rechtsregels in vraag stellen
"Eén van de essentiële dingen in een niet-totalitaire staat is dat
men ook de rechtsregels zelf in vraag mag stellen, zonder ze te
overtreden. Deze vrijheid bestaat in België en in Europa niet
meer. Er zijn rechtsregels die zo absoluut gemaakt zijn, dat ze
niet alleen moeten worden nageleefd, maar zelfs niet in vraag
mogen worden gesteld. Het Hof van Beroep in Gent heeft in april
2004 geoordeeld dat het loutere feit van in het openbaar te
pleiten voor een discriminerende wetswijziging reeds een misdrijf
is. De teksten van het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens en het Handvest van Grondrechten in de Europese Grondwet zijn
vandaag gesacraliseerd tot heilige teksten waarvan de
invraagstelling verboden is en zelfs strafrechtelijk wordt
gesanctioneerd. Een voorbeeld: de Europese Grondwet stelt dat geen
van de rechten en vrijheden mogen gebruikt worden om ook maar één
van de rechten en vrijheden af te schaffen of te beperken. Een
dergelijk principe is zinvol als het over hetzelfde soort recht
gaat: je mag de vrijheid van meningsuiting niet gebruiken om ze af
te schaffen. Maar zoals het er nu staat, mag je de vrijheid van
meningsuiting niet gebruiken om te pleiten voor bijvoorbeeld het
beperken van het recht op betaalde vakantie. Dat alleen is voor
mij al voldoende om de Europese Grondwet te verwerpen".
Overheid mag niet discrimineren, burgers wel
"De overheid mag niet discrimineren, omdat ze een monopolie heeft.
Maar zij mag dit discriminatieverbod niet opleggen aan haar
burgers. In een niet-totalitaire staat is het essentieel dat een
burger zijn keuzes niet moet rechtvaardigen en verantwoorden. Er
kunnen grenzen gesteld worden aan de vrijheid, maar binnen die
grenzen moet een burger geen verantwoording afleggen. Wat nu aan
de gang is met de anti-discriminatiewetgeving, doorbreekt dit
principe. Het gaat hier niet over de externe begrenzing van de
vrijheid, maar om de aantasting van de kern ervan. Als de overheid
stelt dat de vrijheid beperkt blijft tot "objectief en redelijk te
verantwoorden handelen", dan is er geen vrijheid meer, maar een
'gebonden bevoegdheid'".
Jezus Christus discrimineerde
Tegenover diegenen die discriminatie "onchristelijk" noemen,
citeert Storme uit het Mattheusevangelie, hoofdstuk 20, vers 13.
De landeigenaar die arbeiders had gehuurd voor zijn wijngaard
betaalde aan de 'arbeiders van het elfde uur' evenveel als wat hij
had toegezegd aan de arbeiders die de hele dag hadden gewerkt.
Deze laatsten kloegen over discriminatie, en het Bijbelse antwoord
luidde: "Ik doe je geen onrecht. We waren het toch eens geworden
voor een denarie? Ik wil die laatste evenveel geven als jou. Of
mag ik niet met het mijne doen wat ik wil? Of ben jij jaloers
omdat ik goed ben?" Storme: "Christus zou vandaag in dit land in
de gevangenis belanden wegens aanzetten tot discriminatie. En hij
heeft toen reeds de vinger op de wonde gelegd: het eisen van
gelijke behandeling is zelf ingegeven door onethisch gedrag,
namelijk afgunst. Antidiscriminatiewetgeving is het product van
een afgunstmaatschappij. Hoe kunnen we dan in hemelsnaam in het
ethisch karakter ervan geloven?"
Racistische moorden en homofobie
De antidiscriminatiewet moeit zich met motieven in plaats van met
gedragingen, en dat is pervers, aldus Storme. "Ik vind het
bijvoorbeeld walgelijk dat in ons strafwetboek de straf voor een
moord verschilt, naargelang het motief voor die moord. Dus ook of
het om een al dan niet racistisch gemotiveerde moord gaat. Dat
betekent dat iemand die zonder reden vermoord wordt, minder
beschermd wordt dan iemand die vermoord wordt om zijn godsdienst,
huidskleur of politieke overtuiging. De verplichting om zijn
sociale gedragingen "redelijk en objectief te verantwoorden" tast
de mens aan in zijn diepste menselijkheid. De mens wordt herleid
tot een robot. De strijd tegen de verkilling van de maatschappij
vereist juist dat we mensen aanzetten tot discriminatie. Liefde,
trouw, vriendschap, alles wat zin en waarde geeft in het leven,
zijn in essentie gegrond op discriminatie. Wanneer ze louter op
redelijke en objectieve gronden berusten, zijn ze waardeloos. De
antidiscriminatiewet veralgemeent het wantrouwen in de openbare
intermenselijke relaties. Het is dus een bron van verzuring, het
is een aanslag op de open society. Kritische intellectuelen worden
in een soort innelijke verbanning geduwd, en sommigen zelfs in
echte emigratie. Indien ik geen vrouw en vier kinderen had, zou ik
wellicht al geëmigreerd zijn. De grootste verliezers van dit alles
zijn de zwakkeren in onze maatschappij. Zij hebben de grootste
nood aan een publieke sfeer die gebaseerd is op menselijke
waarden, die niet gestoeld zijn op een "objectieve en redelijke
verantwoording": moed, zorg, waardering en zingeving. De winnaars
zijn enkele goed georganiseerde minderheidsgroepen die vandaag de
politieke agenda bepalen en de hele samenleving deconstrueren en
koloniseren vanuit hun partijdige belang. Voor deze laatste zin
heb ik in 2003 een nominatie gekregen voor de homofobieprijs.
Helaas had het Vaticaan toen een nog homofobere uitspraak gedaan,
zodat zij met de prijs zijn gaan lopen".
Partijdigheid en liberticide-wet
"Voorstanders van de antidiscriminatiewet zeggen: "die wet wordt
toch alleen maar toegepast tegen onfatsoenlijke mensen". En dan?
Is onfatsoenlijkheid op zich een reden om iemand in de gevangenis
te steken? Dit argument verraadt een enorme partijdigheid. Het
betekent dat men de wet niet in àlle gevallen wil toepassen, maar
enkel in die gevallen waarin het de heersende klasse goed uitkomt.
Het is geen toeval dat het verbod op discriminatie wegens
politieke overtuiging aanvankelijk niet in de wet voorkwam, en er
slechts na een arrest van het Arbitragehof in werd opgenomen.
Liberticide? Bende leugenaars! De journalisten en politici die de
fundamentele vrijheden inperken zijn dan nog zo gortig dit voor te
stellen als een maatregel die de vrijheid beschermt. Het zijn de
ambtenaren van Orwell's Ministerie van Waarheid."
Verslag : Luc Van Braekel
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Edmund Bweurk
Spijkerschrift
Als extreme liberalen aan de macht komen, zullen we niet moeten
rekenen op werk, inkomen, onderwijs of zelfs drinkbaar water
http://www.standaard.be/spijkerschrift - zaterdag 12 februari 2005 : http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=GRGCEDJG
Tom Naegels
QUIZJE. Ik citeer fragmenten uit een lofrede, en u raadt wie er
gehuldigd wordt. Leuk. Hier gaan we: ,,Gij zijt een eenzame
ridder, een Teutoonse ridder die de wind trotseert, soms met
gevaar op eigen leven! Ge steekt uw nek uit, en het scheelde geen
haar of het hoofd lag eraf! Gij zijt een van de martelaren, een
Robin Hood van de vrije meningsuiting!''
Over wie gaat het? Socrates? Thomas More? Toch niet Solzjenitsyn?
Of wacht, dinges, die Birmese die haar huis niet uit mag!
Helaas pindakaas, allemaal fout. Het ging over Matthias Storme,
dat grappige kleine mannetje (nog kleiner dan ik: ha!) dat ooit
naar het schijnt kans maakte op een parlementszetel voor de N-VA
maar, nog steeds volgens dezelfde laudatio, ,,vervangen is door
iemand waarvan het belangrijkste kenmerk is dat ze doofstom is.
Alvast geen gevaar voor de vrije meningsuiting!'' (Als ik Helga
Stevens was, ik gaf die laudationeerder een ferme mep. Tip: hij is
prof in Gent. Go Helga!)
Bovenstaande - uiteraard ironisch bedoelde, hoewel we nooit zeker
zijn - bewieroking werd uitgesproken door een beschaafde heer van
de beschaafde herenclub Nova Civitas. De rechts-liberale denktank'
schonk haar Prijs van de Vrijheid aan Storme wegens zijn verzet
tegen de antidiscriminatiewet. Zoals u vorig weekend ook in deze
krant kon lezen (DS 5-6 februari 2005) vindt Storme discriminatie
immers ,,de meest fundamentele vrijheid''. De nondiscriminatiewet
maakt van ons land zelfs een ,,totalitaire staat'', niet anders
dan de nationaal-socialistische en communistische dictaturen. Ik
verzin niets, het staat er zo.
Ik vat samen. De Teutoonse ridder argumenteert dat burgers hun
keuzes niet moeten verantwoorden bij de overheid, ook niet als die
keuzes racistisch of homofoob zijn. Dat is in strijd met de
vrijheid. Een hooggeschoolde Afrikaan die hier geen baan op zijn
niveau vindt, kan dus geen steun zoeken bij de wet, want het is
het individuele recht van werkgevers om te kiezen voor blanken.
Storme brengt dat in verband met menselijke warmte: als ik
verliefd word op een vrouw, dan discrimineer ik eigenlijk andere
vrouwen. (Hoe noem je dat, een sofisme?) Ongelijkheid is zelfs
christelijk, zo blijkt uit een parabel waarin Jezus, Stormes
collega-martelaar, mensen die één uur hebben gewerkt evenveel
betaalt als mensen die de hele dag gezwoegd hebben. Die laatsten
zijn pissig op de Heer, maar ,,het Bijbelse antwoord luidt: Of mag
ik niet met het mijne doen wat ik wil? Of ben jij jaloers omdat ik
goed ben?' Christus heeft toen reeds de vinger op de wonde gelegd:
het eisen van gelijke behandeling is zelf ingegeven door onethisch
gedrag, namelijk afgunst.''
Ik zat ergens in een hoekje te luisteren, gefascineerd en
vervreemd en een tikje gechoqueerd als een antropoloog bij een
initiatierite, en ik dacht: dit zijn de mensen die beweren dat
alle Vlamingen tot dezelfde cultuur behoren (* zie noot).
Het was natuurlijk zeer erudiet wat Storme beweerde, maar het is
een soort van eruditie die je wel vaker aantreft bij
intellectuelen: wie de interne logica van de redenering volgt, kan
de denker op geen enkele fout betrappen, tot je weer buitenstapt
en denkt: o ja, dát klopte er niet, het is in tegenspraak met de
realiteit. Zou die Storme één vriend hebben die wordt
gediscrimineerd? Dan moet hij toch weten dat de uitsluiting waar
de wet iets aan wil doen de structurele is, die niets meer met
persoonlijke voorkeur te maken heeft? Als de huidige wet slecht
geformuleerd is, stel dan aanpassingen voor, maar je verwerpt toch
niet het hele idee van wettelijk afdwingbare sociale
rechtvaardigheid? (Jawel, dat doet hij wel. Hij hoopt dat een
terugkeer van menselijke verbondenheid, een ethisch reveil, voor
die rechtvaardigheid zal zorgen. Dream on.)
Enfin, het was een leerzame avond. Eindigen we met die
vermakelijke man die de laudatio uitsprak, en naar wie Helga
Stevens nu op weg is om hem een mep te geven. Wij citeren: ,,Het
concept van mensenrechten is geperverteerd geweest door de
socialisten. Het gaat nu over recht op werk, recht op inkomen,
recht op betaalde vakantie, recht op onderwijs, recht op water
zelfs!'' Wij onthouden: als die extreme liberalen ooit aan de
macht komen, dan zullen we mogen zeggen wat we willen, maar op
werk, inkomen, onderwijs of zelfs drinkbaar water hoeven we niet
te rekenen. Ongeoorloofde inmenging van de staat. Pervers.
Rondkijkende in de zaal, zag ik behoorlijk wat bekende politici.
Eén van CD&V, twee van VLD (van wie ondertussen één ex-) en
dan, met vijf absolute toppers het ruimst vertegenwoordigd, de
partijleiding van het Vlaams Belang. Gek toch, hoe dat echte
liberalisme vooral populair is bij niet-liberalen.
Tom Naegels is schrijver.
,,Spijkerschrift'' verschijnt wekelijks op zaterdag.
* noot van MES: ik begreep deze zin niet, tot Naegels mij uitlegde dat "onze culturele en intellectuele werelden verschillen dermate dat het om meer gaat dan een meningsverschil; het is een cultuurclash".
reactie van Annemie Gielsen
http://www.standaard.be/standpunt/Brievenbus/index.asp?ArticleID=18678
Naegels braakt
Ter gelegenheid van de kerstreeks van Tom Naegels en zijn eigen
reacties op de reacties, was de uiteindelijke vraag geworden of
Tom zijn eigen stukken wel gelezen had. Deze keer ("Edmund
Bweurk") staat het vast, Tom kan niet lezen. En als hij
persoonlijk aanwezig is bij een evenement kan hij niet luisteren.
Hij probeert voor ons de lezing van Storme samen te vatten, zonder
er rekening mee te houden dat wij wel kunnen lezen. Die lezing is
niet alleen in De Standaard verschenen, ze is ook op talrijke
sites gepubliceerd en besproken. Ik onthou van Toms bespreking dat
hij geen speld tussen het betoog van Storme kon krijgen, dat hij
niet in staat was om er ter plaatse iets verkeerds aan te vinden
(dit doet hij door het gekende trucje zichzelf niet als
intellectueel voor te stellen en meteen zichzelf daardoor
sympatiek te proberen maken, want je hebt een eruditie nodig die
Tom niet heeft, "het is een soort van eruditie die je wel vaker
aantreft bij intellectuelen"), maar dat hij pas achteraf bedenkt
dat wat Storme zegt niet kan zijn, want "het is in tegenspraak met
de realiteit". Een ander tegenargument vind ik niet.
Welnu, er zou een lichtje moeten gaan branden bij Tom : zulke
situatie is typisch voor wie zelf te geïndoctrineerd is, voor wie
zelf een heuse de-programmatie nodig heeft. Immers, hij heeft geen
middelen om de redenering die hij meebeleefd heeft te weerleggen,
en het is pas als later de draagwijdte ervan doordringt, en als
hij de conflicten met zijn eigen geloof beseft, dat Tom op zoek
moet naar een tegengif. Gestuurd door de verwarring in zijn eigen
hoofd die na enkele dagen optreedt, vindt Tom zich gedwongen zijn
medestanders te waarschuwen.
Dit is inderdaad de betekenis van Toms stuk. Het reikt geen
hulpmiddelen, geen tegenargumenten aan zijn medestanders, hij
geeft enkel een "signaal" : "Pas op, te mijden". Dit is de normale
manier waarop indoctrinaties werken. Je hebt een kleine set
regels, en een lijst van personen die 'verkeerd' en dus 'te
mijden' zijn. En je hebt een aantal spreekbuizen, onder wie Tom,
die de lijst onderhouden, die de pispalen afzetten waarbinnen het
geoorloofd is te denken. Daarbuiten ben je vrijgesteld van te
denken, daarbuiten mag je schelden en schimpen.
Het centrale punt van Storme wordt door Tom wel aangehaald, maar
dan averechts : "Zou die Storme één vriend hebben die wordt
gediscrimineerd? Dan moet hij toch weten dat de uitsluiting waar
de wet iets aan wil doen de structurele is, die niets meer met
persoonlijke voorkeur te maken heeft?", zegt Tom. Wel, heel het
betoog van Storme is precies dat dit niet het geval is. Heel zijn
betoog gaat er juist over dat de antidiscrimatiewet de publieke
sfeer te buiten gaat en in de privé-sfeer dringt. Daar gaat het
precies over. In je verwarring achteraf ben je blijkbaar vergeten
dat heel de lezing daarover gaat. Als er iets is waar Storme over
nagedacht heeft, en vanaf vroeger dan vandaag, dan is het precies
dat. Maar als je niet vindt dat de antidiscrimatiewet de
privé-sfeer binnengedrongen is, dan verdient jouw mening hierover
meer dan een halve paragraaf in een schimpstuk, en dan ben ik echt
benieuwd naar je tegenargumenten, Tom.
Het is Tom die buiten de werkelijkheid leeft. Hij is zijn eigen
denkwereld als de werkelijkheid gaan beschouwen. De
antidiscrimatiewet is weldegelijk een uitbreiding naar de
persoonlijke levenssfeer, naar de 'niet-structurele' sfeer, om in
Toms zacht-marxistische termen te spreken. Er zijn hierdoor al
carrières gebroken, zonder pardon, onherroepelijk. In Nederland,
waar dit soort wetten langer bestaan, zijn er hulpgroepen voor
slachtoffers van de antidiscrimatiewetten in al hun varianten,
schrijnende gevallen van de onvermijdelijke willekeur van dit
soort wetten. En in Vlaanderen ken ik zelf persoonlijk al
verschillende gevallen van slachtoffers van deze wetten met hun
perverse gevolgen. Precies vanwege de argumenten die door Storme
opgesomd worden. Dit is inderdaad de harde realiteit. Je kent
blijkbaar niet de krachtige dreiging die er van die wetten
uitgaat, de onuitputtelijke mogelijkheden om chantage te plegen,
om persoonlijke rekeningen te vereffenen zonder enige kans op een
serene en objectieve behandeling. De procedures hiervoor bestaan
al en zijn in gebruik. Tom, de realiteit is nog lelijker dan je
dacht.
Tom, lees de wetten nog eens rustig na, en leg er het betoog van
Storme naast; en als je jezelf niet erudiet genoeg acht, vraag dan
professionele hulp. Maar bespaar ons jouw signaalfunctie, wij
kunnen zelf lezen. Wij lezen liever echte argumenten, en correcte
samenvattingen en citaten. Storme kreeg de Nova Civitas Prijs
trouwens niet "wegens zijn verzet tegen de antidiscriminatiewet",
maar "omwille van zijn nobele, consequente en hardnekkige houding
bij het verdedigen van de vrije meningsuiting".
Bespaar ons ook de talrijke sfeer-argumenten. Als ik het goed
begrijp was die lezing openbaar, toegankelijk voor iedereen
onafgezien van zijn motieven; getuige de aanwezigheid van Tom
Naegels zelf, toch ook niet gauw te verdenken van liberale
sympathieën. Ik dacht niet dat de aanwezigheid van Tom Naegels in
de zaal de kracht van Stormes argumenten ondermijnd heeft.
Verder mag je van mij nog vaker titels gebruiken met
braakgeluiden, Tom, dat is meteen ook een signaal van het niveau.
Of probeer eens afstand te nemen van de doctrine, en probeer voor
de verandering Burke te lezen. Voor de eruditie.
Annemie Gielsen
reactie van Marc De Vos
(ingekort verschenen in de Standaard 16 februari 2005)
Spijkerschrift op laag water
Het spijkerschrift dat de heer Tom Naegels afgelopen weekend aan
De Standaard sleet, was een karikaturaal spotschrift vanuit de
journalistieke riool. Onder de titel „Edmund Bweurk‰ &Mac246;
zeker toepasselijk op zijn onwelriekend betoog &Mac246;
kapittelt de auteur Matthias Storme, ondergetekende en Nova
Civitas over de toekenning van de Prijs Voor de Vrijheid 2004.
Storme is een wereldvreemde sofist, ondergetekende verdient een
ferme mep en Nova Civitas is een extreme „rechts-liberale‰
herenclub die vooral niet-liberalen zou aanspreken. Misschien was
zijn badinerend vitriool voor schrijver Tom Naegels alleen een
stijloefening. Inhoudelijke argumenten zijn er namelijk niet in te
vinden. Maar zijn beuzelarij ad hominem mag niet zonder reactie
blijven.
Nova Civitas is een onafhankelijke klassiek-liberale denktank die
over de partijgrenzen heen actief is. Wij organiseren onder andere
debatten en lezingen die telkens openstaan voor alle
geïnteresseerden, liberale en andere. Jaarlijks reiken we de
„Prijs Voor de Vrijheid‰ uit. Die prijs is niet de prijs voor het
liberalisme, maar wel de prijs voor een figuur die zich in het
afgelopen jaar verdienstelijk heeft getoond in de beoefening van
een klassiek-liberaal grondrecht: de vrije meningsuiting.
De heer Naegels heeft duidelijk moeite met die open configuratie
en wordt niet gehinderd door enige intellectuele eerlijkheid. Voor
het eerst aanwezig op de uitreiking van de Prijs Voor de Vrijheid
reduceert hij de vereniging tot die eenmalige activiteit en de
activiteit tot haar toehoorders. Onder dat 120-koppige publiek
herkent hij bovendien alleen de enkele politieke kopstukken met BV
status. Wie op basis daarvan Nova Civitas bestempelt als een
extreme, rechts-liberale herenclub die vooral bij niet-liberalen
populair is, verdient geen column in een kwaliteitskrant.
Matthias Storme is geen klassiek-liberaal, maar een zelfverklaarde
conservatief. Zijn standpunten zijn niet noodzakelijk die van Nova
Civitas. Hij krijgt de Prijs Voor de Vrijheid 2004 wegens zijn
moedige vrije meningsuiting tegen de recente antidiscriminatiewet.
Wie publiekelijk tegen de maatschappelijke consensus oproeit en
daarenboven gedeeltelijk zijn eigen gelijk haalt voor het
Arbitragehof, verdient een accolade als onvervaarde ridder van het
vrije woord. De heer Naegels druipt hierover van hoon en spot,
maar doet ondertussen lustig mee aan de demonisering die Storme
precies tot een waardige laureaat maakt.
Storme is geen voorstander van discriminatie: hij is een
tegenstander van de overheid die non-discriminatie wettelijk
bepaalt en oplegt in particuliere verhoudingen tussen burgers.
Dergelijke wetgeving vermengt immers recht en moraal, creëert
arbitraire rechtsonzekerheid en vertoont daardoor wezenskenmerken
van een totalitair regime. Storme&Mac226;s boutade over het
„recht te discrimineren‰ moet met die nuance worden begrepen en
werd door iedere eerlijke toehoorder op de prijsuitreiking zo
begrepen. Nuance en boutade zijn echter niet aan de heer Naegels
besteed, getuige zijn oproep tot fysieke vergelding voor de
ironische boutade van de laudatioredenaar over flapuit Storme die
bij de N-VA voor een doofstomme is geweken. Alleen Naegels heeft
hier namen genoemd en zijn oproep overschrijdt zo de grens tussen
cynische ironie en persoonlijke inquisitie ter wille van politieke
correctheid.
Op één punt heeft de heer Naegels gelijk. Voor klassiek-liberalen
wordt het concept van mensenrechten inderdaad geperverteerd door
het uit te breiden naar sociale grondrechten zoals het recht op
arbeid, op inkomen, op betaalde vakantie, op proper water en
zomeer. Mensenrechten zijn namelijk onlosmakelijk verbonden met
het mens zijn. Sociale grondrechten hebben niet die intrinsieke
natuur. Zij zijn de vertaling van een socialistische
maatschappijvisie waarin de overheid een belangrijke
inkomensberovende en -herverdelende taak krijgt om de genoemde
doelstellingen te realiseren. Zij verbergen een politieke keuze
die lang niet door iedereen wordt gedeeld. De gewezen
communistische landen van Oost- en Centraal Europa, de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië bijvoorbeeld, geloven veeleer dat de
vernoemde doelstellingen niet tot rechten moeten worden verheven
en dat de markt hen in elk geval veel beter kan realiseren dan de
overheid. Misschien moet de hooggestemde heer Naegels die landen
dan maar voor schending van mensenrechten aanklagen.
Ik nodig de heer Naegels uit om vaker bij Nova Civitas langs te
komen en om er onze teksten op na te slaan. Hij zal leren dat
klassiek-liberalisme noch rechts, noch links is, maar precies die
tweedeling overstijgt. Hij zal ontdekken dat niet alle liberalen
in Vlaanderen een VLD-kaart dragen en dat vele niet-liberalen een
open debatcultuur hebben die hem vooralsnog manifest vreemd is.
Marc De Vos
Reactie van mr. Jos van der Velpen in de Gazet van Antwerpen van 7 februari 2005, op het interview met M.E. Storme daarin, ook te vinden op http://mensenrechten.be/main.php?item_content=240
Storme dwaalt
In een interview van 26 januari trekt Matthias Storme van leer
tegen de antidiscriminatiewet (ADW). Volgens hem leidt die wet
vroeg of laat naar ‘een politiestaat’.
Er valt wel wat in te brengen tegen zijn ferme stellingen.
Stelling 1: ‘De ADW is totalitair. Als je een huis verhuurt of
iemand aanwerft moet je burgerlijke deugden als medemenselijkheid,
vriendschap of trouw laten varen anders loop je het risico dat je
moet terechtstaan’.
Storme overdrijft. Natuurlijk, je gaat over de schreef als je een
advertentie plaatst: ‘Ik verhuur niet aan bejaarden,
gehandicapten, homoseksuelen of alleenstaande moeders.’ De ADW is
weldra twee jaar oud maar leidde slechts tot een handvol
rechtszaken. Ook de Liga wil de ADW alleen voor manifeste en
belangrijke inbreuken gebruiken. Haar medewerkers zitten echt niet
achter hun bureau met schaar en lijmpot om allerlei
discriminerende uitlatingen uit te knippen. Veroordelingen zijn er
nog niet, vrijspraken wel. Zo ging een eigenaar vrijuit, hoewel
diens makelaar onomwonden verkondigde dat zijn klant onder geen
beding homoseksuelen accepteerde. Ik kan Storme dus geruststellen,
‘een politiestaat’ staat niet voor de deur.
Stelling 2: ‘Individuele burgers mogen discrimineren, de overheid
niet.’
Wat moeten we hiervan denken? Achterstelling van bepaalde
minderheden is zo oud als de straat. Wie afstotelijk, blind of
kreupel was werd in vroegere tijden maatschappelijk uitgestoten.
In sommige derdewereldlanden is dat nog steeds zo.
In een democratische rechtsstaat daarentegen heeft iedereen recht
op een gelijke behandeling. Dat is een kwestie van beschaving en
heeft niets te maken met ‘de dwingelandij van het correct denken’.
De ADW is dan ook een belangrijke stap naar een samenleving die de
gelijke waarde van ieder individu erkent, ook al besef ik dat geen
enkele wet op zichzelf de mentaliteit van mensen fundamenteel kan
veranderen en dat de overheid niet bij machte is alle
discriminatie af te schaffen.
Hiervoor geldt hetzelfde als criminaliteit; ook de criminaliteit
kan niet worden ‘afgeschaft’. Maar dit is nog geen reden om met
het badwater ook het kind weg te gooien. Zowel de Belgische
Grondwet als talloze internationale verdragen huldigen het
non-discriminatiebeginsel. Als Storme de ADW af wil schaffen,
vecht hij tegen windmolens want België is gebonden aan het
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, de Universele
Verklaring en het BUPO-verdrag. Als Storme gelijk heeft, moet de
regering die mensenrechtenverdragen opzeggen en de artikelen 10 en
11 uit de grondwet schrappen. Zal dat de democratie bevorderen?
Stelling 3: ‘Europa verschilt nog nauwelijks met Iran. Het is een
seculiere theocratie: Gods majesteit is vervangen door die van
gediscrimineerde groepen: homoseksuelen, vrouwen en allochtonen.’
Storme plaatst zonder blikken of blozen Iran op één lijn met
Europa! De ayatollahs zullen juichen. Het is echter een steek in
de rug van moedige democratische opposanten zoals de
Nobelprijswinnares Shirin Ebadi, een medestandster van de Liga,
die al 20 jaar tegen het autoritaire bewind in Teheran strijdt.
Het is bizar.
Kortom, ik betwijfel sterk of Storme’s pleidooi voor ‘het recht op
discriminatie’ bijdraagt tot een pluralistische, verdraagzame en
democratische maatschappij. Eerlijk gezegd lijkt het mij eerder
bij te dragen aan de nu bestaande sfeer van onveiligheid. Zijn
pleidooi is zonder meer een ongewenst signaal.
Jos Vander Velpen. Voorzitter Liga voor Mensenrechten