Technologie en Recht 2024

3A – Online privacy (les 8 - 18/04/2024 van 9:00 tot 11:00)

Het eerste college in deze module bespreekt recente uitdagingen op het vlak van online privacy en anonimisering (bv. ten gevolge van big data, web tracking, cookies, device fingerprinting…). Cruciale technische concepten uit het gegevensbeschermingsrecht – zoals het onderscheid tussen pseudonomisering en anonimisering, en ‘data-protection-by-design’ – worden toegelicht. Er wordt een overzicht gegeven van privacy engineering strategieën en anonimiseringstechnieken, en dieper ingegaan op netwerken voor anonieme communicatie (in het bijzonder het Tor-netwerk).

Lesgever: Prof. Dr. Kim Wuyts (KU Leuven - CW)

3B – Cybersecurity (les 9 - 25/04/2024 van 9:00 tot 11:00)

Gelet op het toenemende aantal wettelijke verplichtingen voor ondernemingen en publieke organisaties om de “noodzakelijke organisatorische, procedurele en technische maatregelen” te nemen voor het beveiligen van hun data en informaticasystemen (denk aan de AVGB en telecommunicatiewetgeving in Europa, of de Sarbanes-Oxley wetgeving en HIPAA in de VS), zoomt het tweede college van deze module in op informatie- en netwerkbeveiliging met bijzondere aandacht voor ‘security & identity management’ technologieën. In eerste instantie worden een aantal typevoorbeelden van bedreigingen (‘threats’) besproken, aan de hand van concrete illustraties (malware, ransomware, hacking, data leaks, phishing, denial-of-service attacks, enz.). Vervolgens worden de voornaamste eigenschappen of kwaliteiten van beveiligingstechnieken besproken: in eerste instantie de traditionele BIV-classificatie, wat staat voor ‘Beschikbaarheid’, ‘Integriteit’ en ‘Vertrouwelijkheid’ van informatie en systemen (in het Engels de ‘CIA Triad’, wat verwijst naar Confidentiality, Integrity, Availability). Maar ook ‘authenticity’, ‘accountability’, ‘non-repudiation’ en ‘reliability’ worden besproken, en de rol van deze eigenschappen bij cryptografie en authenticatieprocessen. Om de brug te maken naar Module 3 over blockchaintechnologie wordt kort uitgelegd hoe een elektronische handtekening (gebaseerd op asymmetrische cryptografie) werkt.

Lesgever: Prof. Dr. Frank Piessens (KU Leuven - CW)

4A – Basisconcepten van blockchaintechnologie (les 10 - 02/05/2024 van 9:00 tot 11:00) 

In dit college wordt uitgelegd wat blockchain precies is – in een notendop, een universeel gedistribueerd grootboek waarbij gegevens (zoals financiële of logistieke transacties, eigendomsaktes of persoonlijke berichten) vastgelegd, versleuteld en gedeeld kunnen worden zonder centrale beheerder of intermediaire vertrouwenspersonen (‘trusted third parties’). De bekendste implementatie van de blockchain is Bitcoin, een vorm van cryptogeld. De karakteristieken, bouwstenen en varianten van blockchain worden nader bekeken. Zo wordt uitgelegd hoe asymmetrische (public/private key) cryptografie werkt, hashing, en time-stamping, en wat het onderscheid is tussen publieke (of permissionless), private (of permissioned) en hybride blockchains. De voor- en nadelen van het gebruik van blockchaintechnologie, ten opzichte van het gebruik van traditionele databanken, worden besproken.

Lesgever: Prof. Dr. Bart Preneel (KU Leuven - ESAT)

4B – Juridische toepassingen van blockchaintechnologie en smart contracts (les 11 - maandag 06/05/2024 van 14:00 tot 16:00, aula Pieter De Somer)

Voortbouwend op het vorige college gaan lesgevers uit de rechtspraktijk nader in op juridische aspecten van blockchain, enerzijds, en toepassingen van blockchain in de rechtspraktijk, anderzijds. Is bijvoorbeeld het opslaan van persoonsgegevens op de blockchain verenigbaar met de vereisten uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming? Wat zijn ‘smart contracts’ (slimme contracten) precies en hoe programmeer je contracten in de blockchain? Welke contractuele afspraken dienen te worden vastgelegd bij het gebruik van blockchain?

Lesgevers: Gerrit Vandendriessche (Altius) & Erik Valgaeren en Carolien Michielsen (Stibbe)

5A – Impact van biotechnologie (les 12 - 16/05/2024 van 9:00 tot 11:00)

Dit college bespreekt de disruptieve impact op onze samenleving van huidige en verwachte evoluties in de biotechnologie en bespreekt ook de juridische vragen die ze oproepen. De klemtoon ligt eerst op de technologische mogelijkheden, als uitgangspunt voor de kritische reflectie over wat haalbaar is en wat wenselijk is. In het bijzonder worden het potentieel van biotechnologie en genetische manipulatie (o.a. CRISPR/CASS) van planten, dieren en mensen besproken met zijn impact op voeding en gezondheid. Vervolgens wordt het juridische kader voor biotechnologie toegelicht.

Lesgevers: Prof. Dr. Nadine Buys (KU Leuven - BioSystemen)

5B – Impact van nanotechnologie (les 13 - 23/05/2024 van 9:00 tot 11:00)

Dit college bespreekt de disruptieve impact van nanotechnologie en toekomstige ICT-ontwikkelingen op onze samenleving en de juridische vragen die ze oproepen. De klemtoon ligt eerst op de technologische mogelijkheden, als uitgangspunt voor de kritische reflectie over wat haalbaar is en wat wenselijk is. In het bijzonder worden de mogelijkheden van de nanotechnologie en de convergentie van nano/bio/neuro/ICT besproken; de mogelijkheden tot menselijke verbetering (human enhancement); enz. Vervolgens worden de juridische implicaties besproken.

Lesgevers: Prof. Dr. Georges Gielen (KU Leuven - ESAT) en Prof. Dr. Geert Van Calster (KU Leuven - Internationaal en Europees Recht)